CM07

Motets from Cantiones aliquot quinque vocum; Motets from Selectorum aliquot cantionum sacrarum sex vocum

[RISM Nr. _]

Munich: ___, 1569; Munich: ___, 1570

Formatting: [___]

Dedication: [___]

Attribution(s): Orlando di Lasso

Voicing: [___]

Titles:

Nr.:	Work Title:
1	Qui novus aethereo
2	Da pater antiquae
3	Beatus ille qui procul negotiis
4	Res neque ab infernis
5	Rumpitur invidia
6	Credidi propter quod locutus sum
7	Rebus in adversis
8	Quem vidistis, pastores?
9	Hispanum ad cenam
10	Vidi impium superexaltatum
11	Sidus ex claro veniens Olympo
12	Resonet in laudibus
13	Gratia sola Dei
14	Quemadmodum desiderat cervus
15	Benedic anima mea Domino
16	Quid trepidas?
17	Ego sum qui sum
18	Jubilemus singuli
19	Clamaverunt ad Dominum
20	Cum invocarem
21	Veni, Domine, et noli tardare
22	Ad te levavi oculos meos
23	Dixit Dominus Domino meo
24	Vinum bonum et suave

Notational Analysis:

Nr.:	Voicing:	Init. Clefs:	Init. Men.:	Sig.:	Final:	Parts:
1	CAATB	C1, C3, C3, C4, F4	CutC	0	D	1
2	CATTB	G2, C2, C3, C3, F3	CutC	1	G	1
3	CATTB	G2, C2, C3, C3, C4	CutC	0	A, E, D	3
4	CAATB	C1, C3, C3, C4, F4	CutC	0	E	1
5	CATTB	C1, C3, C4, C4, F4	CutC	0	E	1
6	CAATB	C1, C3, C3, C4, F4	CutC	0	A, E	2
7	CAATB	C1, C3, C3, C4, F4	CutC	0	E	1
8	CCATB	G2, G2, C2, C3, C4	CutC	0	C	1
9	CAATB	G2, C2, C2, C3, F3	CutC	0	D, G	2
10	CATTB	C1, C3, C4, C4, F4	CutC	1	F	1
11	CATTB	C1, C3, C4, C4, F4	CutC	1	C, F	2
12	CATTB	C1, C3, C4, C4, F4	CutC	1	F, F, F	3
13	C[C]ATTB	C1, C3, C4, C4, F4	CutC	1	F, C, F	3
14	C[C]ATTB	C1, [C1], C3, C4, C4, F4	CutC	0	G	1
15	CAATBB	G2, C2, C2, C3, C4, C4	CutC	1	G, D, G, D, G	5
16	CAATBB	C1, C3, C3, C4, F4, F4	CutC	0	A, D	2
17	CAATBB	C1, C3, C3, C4, F4, F4	CutC	1	D, D	2
18	CCATTB	C1, C1, C3, C4, C4, F4	CutC	1	D, G	2
19	CCATTB	C1, C1, C3, C4, C4, F4	CutC	1	G	1
20	CAATBB	C1, C3, C3, C4, F4, F4	CutC	0	E, A, E	3
21	CAATTB	G2, C2, C2, C3, C3, F3	CutC	1	F	1
22	CCATTB	G2, G2, C2, C3, C3, F3	CutC	0	G, C	2
23	CATB + CATB	C1, C3, C4, F4 + C1, C3, C4, F4	CutC	0	G	1
24	CATB + CATB	G2, C2, C3, F4 + G2, C2, C3, F3	CutC	0	G	1

Textual Analysis:

Nr.:	Textual Source:	Liturgical Position / Occasion:
1	[?]	– – –
2	[?]	– – –
3	[Horace, Epodes, Lib. II]	– – –
4	[?]	– – –
5	[Martial, Epigrams, IX,97]	– – –
6	[PS115:1-4; s.p.: PS115:5-10]	– – –
7	[?]	– – –
8	[?]	[Nativity of Our Lord (lauds), antiphon]
9	[?]	– – –
10	[PS036:35-36]	– – –
11	[Sebastian Brant, late-15th / early 16th c.]	[Nativity of Our Lord, hymn]
12	[14th c.(?)]	[Nativity of Our Lord, hymn]
13	[Nicolò Stopio]	[Wedding Epithalamium for the wedding (22 February 1568) of William of Bavaria + Renata of Lorraine (occasional)]
14	[PS041:2-3]	[Undetermined Feast, graduale (verse + respond)]
15	[PS102]	– – –
16	[?]	[For the wedding (22 February 1568) of Wilhelm of Bavaria + Renata of Lorraine (occasional)]
17	[EX003:13, PS001:2, PS003:6 (adapted)]	[Easter (matins), Antiphons 1 and 3]
18	[15th c. Viennese ms. (see Analecta hymnica…)]	[Nativity of Our Lord, hymn]
19	[PS106:13-15]	– – –
20	[PS004]	– – –
21	[HAB002:3 (adapted)]	[3rd Sunday of Advent, Responsory 7 (verse + respond)]
22	[PS122]	– – –
23	[PS109]	– – –
24	[?]	– – –

Textual Transcriptions:

Nr.:	Textual Transcription:	Translation:
1	Qui novus aethereo jam ducitur annus Olympo / hic laetis petimus intret ut auspiciis / hunc stabili nobis benedicat numine Jesus / nosque suis idem protegat auxiliis / ostendat faciem nobis mortalibus almam / et nostro generi sit pius atque bonus / inclinet Dominus vultum, det pacis amori / cordibus in nostris et simul esse sedem.	[See D098 or Bergquist, CM07]
2	Da pater antiquae verum pietatis amorem / nominis et cultum semper ubique tui / da, precor, inceptum faelici sidere cursum / perfricere, optato fine deinde frui.	[ ”   ” ]
3	Beatus ille qui procul negotiis / ut prisca gens mortalium / paterna rura bobus exercet suis / solutus omni faenore / nec excitatur classico miles truci / nec horret iratum mare / forumque vitat et superba civium / potentiorum limina. S.p.: Ergo aut adulta vitium propagine / altus maritat populos / aut in reducta valle mugientium / prospectat errantes greges / inutilesque falce ramos amputans / feliciores inserit / aut pressa puris mella condit amphoris / aut tondet infirmas oves. T.p.: Libet jacere modo sub antiqua ilice / modo in tenaci gramine / labuntur altis interim ripis aquae / queruntur in silvis aves / fontesque lymphis obstrepunt manantibus / somnos quod invitet levis / Beatus ille qui procul negotiis / ut prisca gens mortalium / paterna rura bobus exercet suis.	[ ”   ” ]
4	Res neque ab infernis neque terrae sedibus orta est / amor aethereo sed numine nata deorum / Nobili ab excelsi descendit origine caeli / ergo piis animis placidum sectemur amorem / almaque tranquillae veneremur commoda pacis.	[ ”   ” ]
5	Rumpitur invidia quidam, carissime Juli / quod me Roma legit rumpitur invidia / quod turba semper in omni monstramur digito rumpitur invidia / quod sum jocundus amicis, quod conviva frequens rumpitur invidia / quod amamur quodque probamur rumpatur quisquis rumptiru invidia.	[ ”   ” ]
6	Credidi propter quod locutus sum: ego autem humiliatus sum nimis / Ego dixi in excessu meo: Omnis homo mendax / Quid retribuam Domino, pro omnibus quae retribuit mihi? / Calicem salutaris accipiam: et nomen Domini invocabo. S.p.: Vota mea Domino reddam coram omni populo ejus: pretiosa in conspectu Domini mors sanctorum ejus / O Domine quia ego servus tuus: ego servus tuus, et filius ancillae tuae / Dirupisti vincula mea: tibi sacrificabo hostiam laudis, et nomen Domini invocabo / Vota mea Domino reddam in conspectu omnis populi ejus: in atriis domus Domini, in medio tui, Jerusalem.	[ ”   ” ]
7	Rebus in adversis clara est patientia virtus / quae gaudet duram laeta subire crucem / esto igitur fortis patienter quaequo ferendo / sunt quoniam justis multa ferenda viris / est tamen ex illis Dominus liberare paratus / omnes qui firmam spem retinere valent.	[ ”   ” ]
8	Quem vidistis, pastores? Dicite: annuntiate nobis, in terris quis apparuit?  Natum vidimus, et choros Angelorum collaudantes Dominum, alleluia, alleluia.	[ ”   ” ]
9	Hispanum ad caenam mercator Belga vocarat / regifico luxu mensa parata fuit / extera convivis non deerant vina vocatis / aureaque artifici pocula sculpta manu / Hispanus miratur opes, miratur et artes / miratur lautae fercula multa dapis / Ingenia et artes unde his regionibus inquit / semper ubi stertunt ebria turba viri? S.p.: Mox importuno civilior hospes Ibero / respondit placido talia verba sono / Nos bibimus vestris quae vina vehuntur ab oris / vos bibitis gelidas dum sitis ardet aquas / ingenia haud mirum quod vobis acria desint / quod bibitis, bibit hoc vester asellus idem.	A Belgian merchant had called a Spaniard to dinner, the table was set with regal splendor / for the invited guests foreign wines were not lacking, and golden goblets fashioned by a skilled hand / The Spaniard marveled at the luxury, marveled also at the art / marveled at the many courses of the sumptuous feast / “Whence,” he asked, “do these regions obtain their talents and arts, since here the men – a drunken crowd – are always snoring?” S.p.: Then the host, more polite than the churlish Spaniard, answered these words in a calm voice: / “We drink those wines that are transported from your shores / you drink cold water when thirst burns; / it is hardly surprising that keep wit is lacking to you: the same thing that you drink, your donkey over there is drinking.”
10	Vidi impium superexaltatum, et elevatum sicut cedros Libani / Et transivi, et ecce non erat: quaesivi eum, et non est inventus locus ejus.	I have seen the wicked highly exalted, and lifted up like the cedars of Lebanon / And I passed by, and lo, he was not: I sought him and his place was not found.
11	Sidus ex claro veniens Olympo / Virgo quod nobis peperit sacrata / orbis illustrat spatium rotundi / nobile lumen // Protulit nobis mulier salutem / Filium summi Patris ediditque / et Deum mater genuit pudica / Virgo manensque. S.p.: Qui maris, terrae, hominum ac deorum / temperat laxatque datas habenas / quo nihil majus generatur ipso / nascitur orbi // illius laudes pueri sonabunt / Carminum nostrum moduli suaves / vocibus laetis feriamus astra / roscida caeli.	[ ”   ” ]
12	Resonet in laudibus / cum jocundis plausibus / Syon cum fidelibus / Apparuit quem genuit Maria / Sunt impleta quae praedixit Gabriel / Eya, Virgo Deum genuit / quod divina voluit clementia. S.p.: Hodie apparuit in Israel / per Mariam virginem est natus rex. T.p.: Magnum nomen Domini Emanuel / quod annuntiatum est per Gabriel / Eya, Virgo Deum genuit / quod divina voluit clementia.	Let Zion, with the faithful / resound with praises / with happy rejoicing / He whom Mary bore has appeared / What Gabriel predicted has been fulfilled / Eya, the Virgin has given birth to God / which divine mercy willed. S.p.: Today he has appeared in Israel / through the Virgin Mary a king is born. T.p.: Great is the name of the Lord, Emanuel / which was proclaimed by Gabriel / Eya, the Virgin has given birth to God / which divine mercy willed.
13	Gratia sola Dei pie in omnibus omnia adimplet / Virtute aeterna caelesti et amore creatis / In nostris almus vigeat quoque cordibus ardor / Lege sacra statuit, cunctisque amor imperet unus / Hinc reduces qui nos caelo asserat, atque beatos / Efficiat. Virtus aequa almo in amore recumbit. S.p.: Legitino ergo nihil natura invenit amore / Majus, connubii unde ferax fit copula fidi / Vis sacra amicitiae, rata confirmatio amoris / Solus amans, quod amare juvat, faeliciter ardet. T.p.: Res mira: ignoti quod et illaqueentur amore / Emicat accensis per famam mentibus ardor / Nocte silente magis, dum mutua flamma per artus / Errans alta trahit suspiria pectore ab imo / Amplexus taedet longum exspectare jugales.	[ ”   ” ]
14	Quemadmodum desiderat cervus ad fontes aquarum: ita desiderat anima mea ad te Deus / Sitivit anima mea ad Deum fontem vivum: quando veniam, et apparebo ante faciem Dei?	As the hart panteth after the fountains of water: so my soul panteth after thee, O God / My soul hath thirsted after God the living fount: when shall I come and appear before the face of God?
15	Benedic anima mea Domino: et omnia quae intra me sunt, nomini sancto ejus / Benedic anima mea Domino: et noli oblivisci omnes retributiones ejus / Qui propitiatur omnibus iniquitatibus tuis: qui sanat omnes infirmitates tuas / Qui redimit de interitu vitam tuam: qui coronat te in misericordia et miserationibus. S.p.: Qui replet in bonis desiderium tuum: renovabitur ut aquilae juventus tua / Faciens misericordias Dominus: et judicium omnibus injuriam patientibus / Notas fecit vias suas Moysi, filiis Israel voluntates suas / Miserator et misericors Dominus: longanimis et multul misericors / Non in perpetuum irascetur: neque in aeternum comminabitur. T.p.: Non secundum peccata nostra fecit nobis: neque secundum iniquitates nostras retribuit nobis / Quoniam secundum altitudinem caeli a terra: corroboravit misericordiam suam super timentes se / Quantum distat ortus ab occidente: longe fecit a nobis iniquitates nostras / Quomodo miseratur pater filiorum, misertus est Dominus timentibus se: quoniam ipse cognovit figmentum nostrum. 4.p.: Recordatus est, quoniam pulvis sumus: homo, sicut foenum dies ejus, tamquam flos agri sic efflorebit / Quoniam spiritus pertransibit in illo, et non subsistet: et non cognoscet amplius locum suum / Misericordia autem Domini ab aeterno, et usque in aeternum super timentes eum / Et justitia illius in filios filiorum, his qui servant testamentum ejus / Et memores sunt mandatorum ipsius, ad faciendum ea / Dominus in caelo paravit sedem suam: et regnum ipsius omnibus dominabitur. 5.p.: Benedicite Domino omnes Angeli ejus: potentes virtute, facientes verbum illius, ad audiendam vocem sermonum ejus / Benedicite Domino omnes Virtutes ejus: ministri ejus, qui facitis voluntatem ejus / Benedicite Domino omnia opera ejus: in omni loco dominationis ejus, benedic anima mea Domino.	[ ”   ” ]
16	Quid trepidas? quid musa times? quid tarda moraris? / Percute dulcisonae fila canora lirae / nunc metus atque dolor, nunc anxia cura valeto / haec etenim suadet gaudia summa dies / qua castum ingreditur, Guilelme, Renea cubile / inclite Dux, thalamum casta propago tuum. S.p.: Gaudeat exsultetque Ducem stirps inclita Boium / gaudeat exsultet stirps Lotharinga potens / connubio hoc etenim stabili gens ultraque clara jungitur aeterno foedere, pace bona / hic igitur thalamus precor ut Dux inclite faelix sit Guilelme tibi, sitque Renea tibi.	[ ”   ” ]
17	Ego sum qui sum, et consilium meum non est cum impiis, sed in lege Domini voluntas mea est, alleluia / Ego dormivi, et somnum cepi. S.p.: Ego dormivi, et somnum cepi: et resurrexi, quoniam Dominus suscepit me, alleluia, alleluia.	[ ”   ” ]
18	Iubilemus singuli / carmina promentes / festa tanti parvuli / crebro recolentes / ejus nam nativitas / fons redemptionis / omnibus est claritas / haud malis sed bonis. S.p.: Inter animalia / in praesepa missus / quem nec vestis varia / terreat nec byssus / caelum regit aethera / cuncta, terram, mare / barathrum et sidera / quae refulgent clare.	[ ”   ” ]
19	Clamaverunt ad Dominum cum tribularentur: et de necessitatibus eorum liberavit eos / Et eduxit eos de tenebris et umbra mortis, et vincula eorum disrupit / Confiteantur Domino misericordiae ejus: et mirabilia ejus filiis hominum.	[ ”   ” ]
20	Cum invocarem exaudivit me Deus justitiae meae: in tribulatione dilatasti mihi / Misere mei, et exaudi orationem meam / Filii hominum, usquequo gravi corde? ut quid diligitis vanitatem et quaeritis mendacium? / Scitote quoniam mirificavit Dominus sanctum suum: Dominus exaudiet me cum clamavero ad eum / Irascimini, et nolite peccare: quae dicitis in cordibus vestris, et in cubilibus vestris compungimini. S.p.: Sacrificate sacrificium justitiae, et sperate in Domino. Multi dicunt: Quis ostendit nobis bona? T.p.: Signatum est super nos lumen vultus tui Domine: dedisti laetitiam in corde meo / A fructu frumenti, vini et olei sui, multiplicati sunt / In pace in idipsum dormiam et requiescam / Quoniam tu Domine singulariter in spe constituisti me.	[ ”   ” ]
21	Veni, Domine, et noli tardare: relaxa facinora plebi tuae, et revoca dispersos in terram suam / Excita, Domine, potentiam tuam, et veni, ut salvos facias nos.	[ ”   ” ]
22	Ad te levavi oculos meos, qui habitas in caelis / Ecce sicut oculi servorum in manibus dominorum suorum / Sicut oculi ancillae in manibus dominae suae: ita oculi nostri ad Dominum Deum nostrum, donec misereatur nostri. S.p.: Miserere nostri Domine, miserere nostri: quia multum repleti sumus despectione / Quia multum replete est anima nostra: opprobrium abundantibus, et despectio superbis.	[ ”   ” ]
23	Dixit Dominus domino meo: Sede a dextris meis / Donec ponam inimicos tuos, scabellum pedum tuorum / Virgam virtutis tuae emittet Dominus ex Sion: dominare in medio inimicorum tuorum / Tecum principium in die virtutis tuae in splendoribus sanctorum: ex utero ante luciferum genui te / Juravit Dominus, et non paenitebit eum: Tu es sacerdos in aeternum secundum ordinem Melchisedech / Dominus a dextris tuis, confregit in die irae suae reges / Judicabit in nationibus, implebit ruinas: conquassabit capita in terra multorum / De torrente in via bibet: propterea exaltabit caput.	[ ”   ” ]
24	Vinum bonum et suave / nunquam bibi vinum tale / vinum cor laetificat // Vinum purum et germanum / morbos pellit reddens sanum / corpus quod rectificat // Vinum bonum mere sumptum / senem facit mire promptum / formosulis commendans // Christus vinum semel fecit / ex aqua quod non deficit / et bibentes saturans // Ne mireris semel factum / sed mirere tale factum / in vitae quotidie // Ergo Christum invocemus / quod laetantes hic bibemus / tale vinum porrigat // Fiat, fiat, fiat, fiat.	Wine good and sweet / never have I drunk such a wine / wine rejoices the heart // Wine pure and true / drives out ills, rendering healthy / the body which it restores // Good wine taken unmixed / makes the old man marvelously ready / making him agreeable to the pretty ones // Christ once made from water / wine that did not run out / and sating the drinkers // Do not marvel that it was made one time / but do marvel that such has been made / every day of our life // Therefore let us pray to Christ / to provide such a wine / as we happily shall drink here // So be it, so be it, so be it, so be it.