RISM A I, C 3205 – Cleve: Cantiones seu harmoniae sacrae

Local sigla: 4 Mus.pr. 105

Printing: Augustae Vindelicorum (Augsburg): Philipp Ulhard, 1579; and Andreas Reinheckel (1579-80)

Formatting: […]

Dedication: “Serenissimo Illustrissimoque Principi ac Domino, Dn. Carolo Archiduci Austriae …”

Attributions: Johannes de Cleve

Voicing: 4, 5, 6, 7, 8, and 10 v.v.

Titles:

ID:Title:
aCarole qui veniens
bDeus in adiutorium
cLaudate Dominum omnes gentes
dDomine ne in furore
eBeati Quorum
fDomine ne in furore
gQuicunque vult
hUsquequo Domine
iCredo quod Redemptor meus vivit
jDomine Iesu Christe
kKirie Pascale
lLaudate Dominum
mO altitudo
nInvidiae fortuna comes
oTandem te pietas
pImpetum inimicorum
qNunc autem fratres
rErravi sicut ovis
sSimile est regnum coelorum
tAustria danubii
uMaxmiliane Pater patriae
vCarole cui nomen demissum
wReposita est haec spes mea
xVeni maxime Dux
yIn illo tempore
zVivida consilio
aaEs wel uns Gott g[e]nedig sein

Notational Analysis:

ID:Voices:Initial Clefs:Init. Men.:Sig.:Final:Parts:
a5 v.v.G2, C2, C3, F3, C3CutC1A, A2
b4 v.v.G2, C2, C3, F3CutC1F1
c4 v.v.G2, C2, C3, F3C1F1
d4 v.v.G2, C2, C3, F3C1A, F2
e4 v.v.G2, C2, C3, F3CutC1F, F2
f4 v.v.G2, C2, C3, F3CutC1F1/2?
g4 v.v.G2, C2, C3, F3CutC0A, D2
h4 v.v.G2, C2, C3, F3C1C, F2
i4 v.v.G2, C2, C3, F3CutC0C1
j4 v.v.C1, C3, C4, F4C2F, F2
k4 v.v.C1, C3, C4, F4CutC0E, G, G1/3
l4 v.v.G2, C2, C3, F3CutC1A1
m5 v.v.G2, C2, C3, F3, C3CutC1D, G2
n5 v.v.G2, C2, C3, F3, C2CutC1F1
o6 v.v.G2, C2, C3, F3, C3, G2C1G, G2
p6 v.v.C1, C3, C4, F4, C4, C1CutC0D1
q8 v.v.C1, C3, C4, F4, F4, C4, C1, C3CutC0G1
r8 v.v.C1, C3, C4, F4, F4, C4, C1, C3CutC0G, G2
s10 v.v.G2, C2, C2, C3, C3, F4, C4, F4, C4, G2CutC1F, F2
t7 v.v.G2, C2, C4, F4, C4, C2, G2CutC1F1
u6 v.v.C1, C3, C4, F4, C4, C3CutC1F, F, F3
v5 v.v.G2, C2, C3, F3, C3CutC1F1
w5 v.v.G2, C2, C3, F3, C3CutC1F1
x8 v.v.C1, C3, C4, F4, F4, C4, C1, C3C0G1
y8 v.v.G2, C2, C3, F4, F3, C3, G2, C2CutC1D, D, G3
z5 v.v.G2, C2, C3, F3, C3CutC1A, F2
aa5 v.v.C1, C3, C4, F4, C4C0E1

Textual Analysis:

ID:Textual Source:Liturgical Position / Occasion:
a[?]In laudem Serenissimi principis Caroli Archiducis Austriae, etc. [Occasional / dedicatory?]
b[PS069:2, “Gloria Patri”] – – –
c[PS116:1-2] – – –
d[PS006:2-4; s.p.: PS006:5-6, PS037:22?] – – –
e[PS031:4; s.p.: PS031:5] – – –
fTertius psal- peni-[PS037:2-6,22-23] – – –
g[Hymn; s.p.: antiph. + ?][De Ss. Trinitate?]
h[PS012:1-4a; s.p.: PS012:4b-6] – – –
i[IOB019:25-27] – – –
j[Oration?] – – –
k[Mass Ordinary, “Kyrie”] – – –
l[PS116:1-2, “Gloria Patri”]Cum gla-
m[ROM011:33; s.p.: ROM011:34-36] – – –
n[?] – – –
o[?]Carolo Archiduci, etc. ex Hispaniis redeunti [Occasional / dedicatory?]
pMachabeorum capit. 4. [1MCC004:8-10] – – –
q[COL003:8-10] – – –
r[PS118:176; s.p.: PS024:7a, PS118:176b] – – –
s[MT025:1,3,5-10; s.p.: MT025:11-13] – – –
t[?]Epitaphium Imperatoris Divi Ferdinandi [Occasional / dedicatory?]
u[? + ex. from Requiem Mass, introit (“Requiem aeternam”)]Epitaphium Imperatoris divi Maximiliani [Occasional / dedicatory?]
v[?]Epitaphium Caroli Friderici Ducis Iuliae, etc.[Occasional / dedicatory?]
wIob Cap. XIX[IOB019:27,25-26] – – –
x[?]Symphonia Rudolpho Secundo [Occasional / dedicatory?]
y[MT019:3; s.p.: MT019:4; t.p.: MT019:5-6] – – –
z[?] – – –
aa[Martin Luther, hymn / chorale? (German): PS067 (paraph.)] – – –

Textual Transcriptions:

ID:Title:
aCarole qui veniens
Carole qui veniens a Caesare Carole qui veniens a Caesare patrue frater, Caesaris a patruo Caesare nomen habes  Archiducum Austriadu-que decus populi populique Carinthi, Et dux Styriacae Carniolaeque domus Carniolaeque domus.
Secunda pars
En tibi gratantes hymnos modulamine Clevii Na-que tibi curae Musica n-ra fuit Consule pauca boni sic non moriaris honoris Expositus lasso, famiger ore fami.
bDeus in adiutorium
Deus in adiutorium meum intende Domine ad adiuvandu- me sestina Gloria patri et filio et spiritui sancto sicut erat in principio et nunc et semper et in secula seculorum Amen.
cLaudate Dominum omnes gentes
Laudate Dominum omnes gentes laudate eum omnes populi quoniam confirmata est super nos misericordia eius et veritas domini manet in aeternum.
dDomine ne in furore
Domine in furore tuo arguas me neque in ira tua corripias me Miserere mei domine quoniam infirmus sum Sana me domine quoniam conturbata sunt ossa mea Et anima mea turbata est valde Sed tu domine usquequo.
Secunda pars
Convertere domine et eripe animam meam Salvum me fac propter misericordiam tuam quoniam non est in morte qui memor sit tui In inferno quis confitebitur tibi Ne derelinquas me domine deus salutis meae.
eBeati Quorum
Beati quorum remissae sunt iniquitates et quorum tecta sunt peccata Beatus vir cui non imputavit dominus peccatum nec est in spiritu eius dolus Quoniam tacui inveteraverunt ossa mea dum clamare- tota die quoniam die ac nocte gravata est super me manus tua conversus sum in aerumna mea dum configitur spina.
Secunda pars
Delictum meum cognitum tibi feci et iniustitiam meam non abscondi dixi confitebor adversum me iniustitiam meam domino dixi adversum me iniustitiam meam domino et tu remisisti impietatem peccati mei.
fDomine ne in furore
Domine ne in furore tuo arguas me neque in ira tua corripias me quoniam sagittae tuae infixae sunt mihi et confirmasti super me manum tuam Non est sanitas in carne mea a facie irae tuae Non est pax ossibus meis a facie peccatorum meorum quoniam iniquitates mec- super gresse- sunt caput meum et sicut onus grave gravatae sunt super me putruerunt et corruptae sunt cicatrices meae a facie insipientiae meae ne derelinquas me domine deus meus ne discesseris a me intende in adiutorium meum Domine deus salutis meae.
gQuicunque vult
Quicunque vult anima- firmater salvare Tres p-sonas credere ipsas honorare tenetur et precibus iugiter orare unum deum dicere solum adorare.
Secunda pars
Te iure laudant te glorificant omnes creaturae tuae O beata Trinitas O in dividua sancta Trinitas O adoranda et veneranda sancta Trinitas unus deus miserere nobis.
hUsquequo Domine
Usquequo domine oblivisceris me in finem usquequo avertis faciem tuam a me quandiu ponam consilia in anima mea dolorem in corde meo per diem usquequo exaltabitur inimicus meus super me respice in me et exaudi me Domine deus meus domine deus meus.
Secunda pars
Illumina oculos meos ne unque ob dormiam in morte ne quando dicat inimicus meus praevalui adversus eum qui tribulant me exaltabunt si motus suero Ego autem in misericordia tua speravi exultavit cor meum in salutari tuo cantabo domino qui bona tribuit mihi et psallam nomini domini altissimi.
iCredo quod Redemptor meus vivit
Credo quod redemptor meus vivit et in novissimo die de terra surrecturus suum et in carne mea videbo deum salvatorem meum quem visurus sum ego ipse et oculi mei conspecturi sunt et non alius Responsi ta est haec spes mea in sinu meo.
jDomine Iesu Christe
Domine Iesu Christe respicere digneris super me miserum peccatorem oculis misericordiae oculis misericordiae tuae quibus respexisti Petrum in atrio Mariam Magdalenam in convivio et latronem in crucis patibulo.
Secunda pars
Et praesta ut cum beato Petro peccata mea digne fleam et cum Maria Magdalena perfecte te diligate diligam et cum latrone in coelesti paradyso aeternaliter te videam.
kKirie Pascale
Kirie eleyson (repeated). / Criste eleyson (repeated). / Kirie eleyson (repeated).
lLaudate Dominum
Laudate dominum omnes gentes Laudate eum omnes populi quoniam confirmata est super nos misericordia eius et veritas domini manet in aeternum Gloria patri et filio et spiritui sancto sicut erat in principio et nunc et semper et in secula seculorum Amen.
mO altitudo
O altitudo divitiarum sapientiae scientiae dei quam incomprehensibilia sunt iudicia eius et in vestigabiles sunt viae eius.
Secunda pars
Quis enim cognovit sensum domini aut quis consiliarius eius fuit aut quis prior dedit illi et retribuetur ei equoniam ex ipso et p- ipsum et in ipso sunt omnia ipsi gloria in secula seculorum Amen.
nInvidiae fortuna comes
Invidiae fortuna comes res atque secundas Osores multos sustinuisse notat Turba igitur nunque moveat te livida vere Est miser invidia qui caret atque caret.
oTandem te pietas
Tandem te pietas nostris nunc rettulit oris Inclyte dux ve-tosque dedit reditumque petitum Saepius atque preces facili Deus aure recepit Salva pater populi terrarum gloria Salve.
Secunda pars
Det deus ut claris patruum virtutibus aeques et pacis studio patrem pietate sed ipsa ut frem- vincas summas moderatur habenas Imperii q- nunc tribus his non n-ra tulere Tempora maiores ventura haud proferet aetas.
pImpetum inimicorum
Impetum inimicorum ne timueritis memento te q-modo preces nostri salvi facti sunt in mari rubro Et nunc clamemus in coelum et miserebitur nostri Deus noster.
qNunc autem fratres
Nunc autem fratres deponite et vos omnia Iram indignationem malitiam Blasphemiam turpem sermonem de ore vestro ne mentiamini alius adversus alium postea quam exuistis veterem hominem cum factis suis et induistis novum qui renovatur ad agnitionem et imaginem eius qui condidit illum.
rErravi sicut ovis
Erravi sicut ovis quae periit Require servum tuum domine quia mandata tua non sum oblitus.
Secunda pars
Delicta iuventutis meae et ignorantias meas ne memineris domine qui a mandata tua non sum oblitus.
sSimile est regnum coelorum
Simile est regnum coelorum decem virginibus quae accipientes lampades suae exierunt obviam sponso et sponsae sed quique fatuae acceptis lampadibus non sup- serunt oleum secum prudentes vero mora- autem faciente sponso dormitaverunt omnes et dormierunt media autem nocte clamor factus est Ecce sponsus venit exite obviam ei tunc surrexerunt omnes virgines illae et ornaverunt lampades suas fatuae autem sapientibus dixerunt date nobis de oleo vestro quia lampades n-rae extinguuntur responderunt prudentes dicentes dum autem irent emere venit sponsus et quae paratae erant et clausa est ianua.
Secunda pars
Novissimae vero veniunt Domine aperi nobis Amen dico vobis nescio vos Domine aperi nobis nescio vos vigilate itaque quia nescitis diem neque horam.
tAustria danubii
Austria Danubii rapido prosperrima fluxu Calliope laudes quis tibi n-ra canet Mater es horoum Reges regusque nepotes gignis et his natos longior ordo refert at veluti reliquis maior sol aureus astris Sol oculus mundi lumina clara tenet Sic caesar Fernande nites tua numina fulgent Qua natura regit solis utra-que solis domum Ornasti musas pacis studiosus et aequi Firmasti imperium sedulitate pari Ergo cui vivo divos celebrastis honores Huic date nunc sanctos dius ut astra tenet.
uMaxmiliane Pater patriae
Maxmiliane pater patriae invictissime Caesar O decus et generis gloria summa tui Tu ne virum virtus Eheu tu ne ille virum vir Occidis et dicui, deseris arua soli.
Quinta vox: [Maxmiliane pater patriae] Requiem Eternam dona ei domine.
Secunda pars
Eheu quod faciat turbatis Austria rebus foedifrago Praeda futura Cani Ni deus excipiat vires illius et arma viribus atque armis magne Rodolphe tuis.
Quinta vox: [Eheu quod faciat] Requiem Eternam dona ei domine et lux perpetua luceat ei.
Tertia pars
Tu vero dilecte Deo fortissime Caesar Mi pater Ach- durum e- dicere plura vale.
Quinta vox: [Tu vero dilecte Deo] Requiescat in pace Amen.
vCarole cui nomen demissum
Carole cui nomen demissum a divite Pace Quem dux Iuliace Caesaris atque soror Progenuere Ducem patriae quod in Urbe Quiri tu- scilicet a patrio discitus urbe iaces Pax opulenta ducem natum plorante parentes At quoniam frustra fletis uter q- Sat est.
wReposita est haec spes mea
Reposita est haec spes mea in sinu meo quod in novissimo die de morte surrecturus sum et in carne mea Videbo Deus salvatorem meum.
x[Veni maxime Dux]
Veni maxime Dux et Imperator Romani Imperii decus Rudolphe Atque haec moenia pacis autor intra.
yIn illo tempore
In illo tempore Accesserunt ad Iesum Pharisei tentantes eum et dicentes Si licet homini dimittere uxorem suam Quacumque ex causa q- respondens ait.
Secunda pars
Non legistis quia q- fecit hominem ab initio fecit eos et dixit Masculum et foeminam fecit eos et dixit.
Tertia pars
Propter hoc dimitter homo patrem vel matrem Et adherebit uxori suae Et erunt duo in carne una Itaque iam non sunt duo sed una caro quod ergo Deus coniunxit homo non separet.
zVivida consilio
Vivida consilio virtus coniuncta salubri omnia qua-tu-uis vincere dura potest.
Secunda pars
Nam virtus forti dum tendit ad ardua nisu consilium faciles expedit arte vias.
aaEs wel uns Gott g[e]nedig sein
Es wel uns Gott genedig sein un- seinen gebe- sein ant-litz uns mit hellen schein erlaubt ins ewig leben das wir erkennen seine werck un- w- jm liebe auff erden un- Jesus Christus hail un- sterck beka-dt den heyden werden un- sich zu Gott bekeren.
ID:Title:
aCarole qui veniens
Carole qui veniens a Caesare Carole qui veniens a Caesare patrue frater, Caesaris a patruo Caesare nomen habes  Archiducum Austriadu-que decus populi populique Carinthi, Et dux Styriacae Carniolaeque domus Carniolaeque domus.
Secunda pars
En tibi gratantes hymnos modulamine Clevii Na-que tibi curae Musica n-ra fuit Consule pauca boni sic non moriaris honoris Expositus lasso, famiger ore fami.
bDeus in adiutorium
Deus in adiutorium meum intende Domine ad adiuvandu- me sestina Gloria patri et filio et spiritui sancto sicut erat in principio et nunc et semper et in secula seculorum Amen.
cLaudate Dominum omnes gentes
Laudate Dominum omnes gentes laudate eum omnes populi quoniam confirmata est super nos misericordia eius et veritas domini manet in aeternum.
dDomine ne in furore
Domine in furore tuo arguas me neque in ira tua corripias me Miserere mei domine quoniam infirmus sum Sana me domine quoniam conturbata sunt ossa mea Et anima mea turbata est valde Sed tu domine usquequo.
Secunda pars
Convertere domine et eripe animam meam Salvum me fac propter misericordiam tuam quoniam non est in morte qui memor sit tui In inferno quis confitebitur tibi Ne derelinquas me domine deus salutis meae.
eBeati Quorum
Beati quorum remissae sunt iniquitates et quorum tecta sunt peccata Beatus vir cui non imputavit dominus peccatum nec est in spiritu eius dolus Quoniam tacui inveteraverunt ossa mea dum clamare- tota die quoniam die ac nocte gravata est super me manus tua conversus sum in aerumna mea dum configitur spina.
Secunda pars
Delictum meum cognitum tibi feci et iniustitiam meam non abscondi dixi confitebor adversum me iniustitiam meam domino dixi adversum me iniustitiam meam domino et tu remisisti impietatem peccati mei.
fDomine ne in furore
Domine ne in furore tuo arguas me neque in ira tua corripias me quoniam sagittae tuae infixae sunt mihi et confirmasti super me manum tuam Non est sanitas in carne mea a facie irae tuae Non est pax ossibus meis a facie peccatorum meorum quoniam iniquitates mec- super gresse- sunt caput meum et sicut onus grave gravatae sunt super me putruerunt et corruptae sunt cicatrices meae a facie insipientiae meae ne derelinquas me domine deus meus ne discesseris a me intende in adiutorium meum Domine deus salutis meae.
gQuicunque vult
Quicunque vult anima- firmater salvare Tres p-sonas credere ipsas honorare tenetur et precibus iugiter orare unum deum dicere solum adorare.
Secunda pars
Te iure laudant te glorificant omnes creaturae tuae O beata Trinitas O in dividua sancta Trinitas O adoranda et veneranda sancta Trinitas unus deus miserere nobis.
hUsquequo Domine
Usquequo domine oblivisceris me in finem usquequo avertis faciem tuam a me quandiu ponam consilia in anima mea dolorem in corde meo per diem usquequo exaltabitur inimicus meus super me respice in me et exaudi me Domine deus meus domine deus meus.
Secunda pars
Illumina oculos meos ne unque ob dormiam in morte ne quando dicat inimicus meus praevalui adversus eum qui tribulant me exaltabunt si motus suero Ego autem in misericordia tua speravi exultavit cor meum in salutari tuo cantabo domino qui bona tribuit mihi et psallam nomini domini altissimi.
iCredo quod Redemptor meus vivit
Credo quod redemptor meus vivit et in novissimo die de terra surrecturus suum et in carne mea videbo deum salvatorem meum quem visurus sum ego ipse et oculi mei conspecturi sunt et non alius Responsi ta est haec spes mea in sinu meo.
jDomine Iesu Christe
Domine Iesu Christe respicere digneris super me miserum peccatorem oculis misericordiae oculis misericordiae tuae quibus respexisti Petrum in atrio Mariam Magdalenam in convivio et latronem in crucis patibulo.
Secunda pars
Et praesta ut cum beato Petro peccata mea digne fleam et cum Maria Magdalena perfecte te diligate diligam et cum latrone in coelesti paradyso aeternaliter te videam.
kKirie Pascale
Kirie eleyson (repeated). / Criste eleyson (repeated). / Kirie eleyson (repeated).
lLaudate Dominum
Laudate dominum omnes gentes Laudate eum omnes populi quoniam confirmata est super nos misericordia eius et veritas domini manet in aeternum Gloria patri et filio et spiritui sancto sicut erat in principio et nunc et semper et in secula seculorum Amen.
mO altitudo
O altitudo divitiarum sapientiae scientiae dei quam incomprehensibilia sunt iudicia eius et in vestigabiles sunt viae eius.
Secunda pars
Quis enim cognovit sensum domini aut quis consiliarius eius fuit aut quis prior dedit illi et retribuetur ei equoniam ex ipso et p- ipsum et in ipso sunt omnia ipsi gloria in secula seculorum Amen.
nInvidiae fortuna comes
Invidiae fortuna comes res atque secundas Osores multos sustinuisse notat Turba igitur nunque moveat te livida vere Est miser invidia qui caret atque caret.
oTandem te pietas
Tandem te pietas nostris nunc rettulit oris Inclyte dux ve-tosque dedit reditumque petitum Saepius atque preces facili Deus aure recepit Salva pater populi terrarum gloria Salve.
Secunda pars
Det deus ut claris patruum virtutibus aeques et pacis studio patrem pietate sed ipsa ut frem- vincas summas moderatur habenas Imperii q- nunc tribus his non n-ra tulere Tempora maiores ventura haud proferet aetas.
pImpetum inimicorum
Impetum inimicorum ne timueritis memento te q-modo preces nostri salvi facti sunt in mari rubro Et nunc clamemus in coelum et miserebitur nostri Deus noster.
qNunc autem fratres
Nunc autem fratres deponite et vos omnia Iram indignationem malitiam Blasphemiam turpem sermonem de ore vestro ne mentiamini alius adversus alium postea quam exuistis veterem hominem cum factis suis et induistis novum qui renovatur ad agnitionem et imaginem eius qui condidit illum.
rErravi sicut ovis
Erravi sicut ovis quae periit Require servum tuum domine quia mandata tua non sum oblitus.
Secunda pars
Delicta iuventutis meae et ignorantias meas ne memineris domine qui a mandata tua non sum oblitus.
sSimile est regnum coelorum
Simile est regnum coelorum decem virginibus quae accipientes lampades suae exierunt obviam sponso et sponsae sed quique fatuae acceptis lampadibus non sup- serunt oleum secum prudentes vero mora- autem faciente sponso dormitaverunt omnes et dormierunt media autem nocte clamor factus est Ecce sponsus venit exite obviam ei tunc surrexerunt omnes virgines illae et ornaverunt lampades suas fatuae autem sapientibus dixerunt date nobis de oleo vestro quia lampades n-rae extinguuntur responderunt prudentes dicentes dum autem irent emere venit sponsus et quae paratae erant et clausa est ianua.
Secunda pars
Novissimae vero veniunt Domine aperi nobis Amen dico vobis nescio vos Domine aperi nobis nescio vos vigilate itaque quia nescitis diem neque horam.
tAustria danubii
Austria Danubii rapido prosperrima fluxu Calliope laudes quis tibi n-ra canet Mater es horoum Reges regusque nepotes gignis et his natos longior ordo refert at veluti reliquis maior sol aureus astris Sol oculus mundi lumina clara tenet Sic caesar Fernande nites tua numina fulgent Qua natura regit solis utra-que solis domum Ornasti musas pacis studiosus et aequi Firmasti imperium sedulitate pari Ergo cui vivo divos celebrastis honores Huic date nunc sanctos dius ut astra tenet.
uMaxmiliane Pater patriae
Maxmiliane pater patriae invictissime Caesar O decus et generis gloria summa tui Tu ne virum virtus Eheu tu ne ille virum vir Occidis et dicui, deseris arua soli.
Quinta vox: [Maxmiliane pater patriae] Requiem Eternam dona ei domine.
Secunda pars
Eheu quod faciat turbatis Austria rebus foedifrago Praeda futura Cani Ni deus excipiat vires illius et arma viribus atque armis magne Rodolphe tuis.
Quinta vox: [Eheu quod faciat] Requiem Eternam dona ei domine et lux perpetua luceat ei.
Tertia pars
Tu vero dilecte Deo fortissime Caesar Mi pater Ach- durum e- dicere plura vale.
Quinta vox: [Tu vero dilecte Deo] Requiescat in pace Amen.
vCarole cui nomen demissum
Carole cui nomen demissum a divite Pace Quem dux Iuliace Caesaris atque soror Progenuere Ducem patriae quod in Urbe Quiri tu- scilicet a patrio discitus urbe iaces Pax opulenta ducem natum plorante parentes At quoniam frustra fletis uter q- Sat est.
wReposita est haec spes mea
Reposita est haec spes mea in sinu meo quod in novissimo die de morte surrecturus sum et in carne mea Videbo Deus salvatorem meum.
x[Veni maxime Dux]
Veni maxime Dux et Imperator Romani Imperii decus Rudolphe Atque haec moenia pacis autor intra.
yIn illo tempore
In illo tempore Accesserunt ad Iesum Pharisei tentantes eum et dicentes Si licet homini dimittere uxorem suam Quacumque ex causa q- respondens ait.
Secunda pars
Non legistis quia q- fecit hominem ab initio fecit eos et dixit Masculum et foeminam fecit eos et dixit.
Tertia pars
Propter hoc dimitter homo patrem vel matrem Et adherebit uxori suae Et erunt duo in carne una Itaque iam non sunt duo sed una caro quod ergo Deus coniunxit homo non separet.
zVivida consilio
Vivida consilio virtus coniuncta salubri omnia qua-tu-uis vincere dura potest.
Secunda pars
Nam virtus forti dum tendit ad ardua nisu consilium faciles expedit arte vias.
aaEs wel uns Gott g[e]nedig sein [= Es wollt’ uns Gott genädig sein]
Es wel uns Gott genedig sein un- seinen gebe- sein ant-litz uns mit hellen schein erlaubt ins ewig leben das wir erkennen seine werck un- w- jm liebe auff erden un- Jesus Christus hail un- sterck beka-dt den heyden werden un- sich zu Gott bekeren.